Malowane przez prysznic emocji
Czym jest godność? W szukaniu odpowiedzi na to pytanie pomocną mogła okazać się wystawa malarstwa prof. Eugeniusza Józefowskiego pt. "Po-godnie w siedemnastu odsłonach".
 |
Fot. Wojciech Chrubasik.
|
Na początku października 2017 roku w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu mieliśmy okazję oglądać kolejną indywidualną wystawę prac profesora Wydziału Malarstwa i Rzeźby, Katedry Mediacji Sztuki wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych, Eugeniusza Józefowskiego. Wystawa składała się z siedemnastu barwnych płócien w jednakowych wymiarach 115x100 cm, rozwieszonych tylko na dwóch ścianach. Żaden z obrazów nie miał podpisu - każdy tytuł został wkomponowany w inną część płótna, co niejednokrotnie zmuszało odbiorcę do dłuższego obcowania z obrazem. Najważniejszym elementem wystawy było spotkanie z artystą poprowadzone przez Marka Stanielewicza [1], podczas którego odbyła się także promocja monografii Eugeniusza Józefowskiego "Rzeczywistość w kratkę" wydanej przez ASP we Wrocławiu w ramach badań statutowych.
 |
Fot. Wojciech Chrubasik.
|
Podczas rozmowy można było poznać filozofię artysty. Według profesora dopiero połączenie przeżyć wewnętrznych artysty, materialnego wytworu - interfaktu oraz reakcji odbiorcy tworzy w pełni dzieło. Jak komentował przyczynę powstania książki: "Maluję przez lekki prysznic emocji. Przekazuję coś intencjonalnie, ale do nikogo to nie dociera". Dlatego w monografii możemy przeczytać o myśli przewodniej zawartej w jego pracach, jak i o charakterystycznych motywach twórczości artysty.
Profesor wyróżnia 9 wątków[2], pełniących role rekwizytów jego twórczości. W pracach malarskich przedstawionych na wystawie wyróżnić można przede wszystkim cztery z nich: kratkę, błazna-klauna, szachownicę oraz margines/ramę. Czemu akurat takie motywy? Zacznijmy od błazna, którego utożsamiamy jednocześnie z głupotą i mądrością. Dla wielu błazenada deprecjonuje klauna, lecz w tych pracach jest to symbol, który ma tylko wzmocnić zakłopotanie odbiorcy i zmobilizować go do przewartościowania poglądów. Ponadto profesor nie boi się zaczepnych, błazeńskich zachowań pedagoga, tylko po to, by sprowokować do głębszej myśli. Kratka może symbolizować strój klauna, lecz także oddaje nasze miejsce w świecie. Z jednej strony labirynty ulic, górskich szlaków, lecz także zza kratki niczym zza krat konfesjonału Eugeniusz Józefowski słucha co dzień historii, które opowiada mu życie, "celebrując" w ten sposób codzienność. Rama z kolei "wydziela je [prace] z otoczenia i sankcjonuje powierzchnię pracy do reprezentacji innej przestrzeni -czyli mojego życia, cokolwiek to dla was znaczy" [3]. Ostatnim elementem jest szachownica, która ma służyć do gry na określonych zasadach i posiadać zadane cechy. Jak jednak łatwo zauważyć w pracach głównym elementem gry są tytuły prac, poukrywane w polach szachownic, wciągając widza w swoiste gierki słowne.
 |
| Fot. Wojciech Chrubasik. |
Pierwszą myślą, która nasuwa się po obejrzeniu wystawy, jest, że jedynym odniesieniem do godności jest "rama", która ma oddzielać życie profesora od wścibskości odbiorcy. Nikt nie chce być głupcem,a jednak artysta nie ma oporów przed porównywaniem siebie do błazna. Zauważmy jednak, że dzięki temu może profanować swoje wyobrażenia o rzeczywistości, w każdym z tych cichych obrazów pojawia się pewna profanacja. "Godnie" w tytule wystawy nie odnosi się do całego świata, lecz do samego artysty i jego pracy nad sobą. Żyć godnie, to żyć szczęśliwie- móc robić, co się chce i co się kocha. Profesor Eugeniusz Józefowski postanowił prowokacyjnie pobudzić siebie i innych do działania, uprawiając sztukę, która stała się dla niego formą "religijności bez religii"[4].
Stefania Gazda
1. E. Józefowski, M. Stanielewicz, Rozmowa przeprowadzona podczas spotkania z artystą w związku z wystawą "Po-godnie w siedemnastu odsłonach", Centrum Historii Zajezdnia, Wrocław 2017.
2. E. Józefowski, "Rzeczywistość wpisana w kratkę", Seria wydawnicza Katedry Mediacji Sztuki, Wrocław 2017.
Przypisy
1. Marek Stanielewicz, wykładowca na Wydziale Malarstwa i Rzeźby ASP we Wrocławiu, projektant aranżacji Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu.
2. E. Józefowski, Rzeczywistość wpisana w kratkę, Seria wydawnicza Katedry Mediacji Sztuki, Wrocław 2017, s.16.
3. E. Józefowski, Rzeczywistość wpisana w kratkę, Seria wydawnicza Katedry Mediacji Sztuki, Wrocław 2017, s.23.
4. E. Józefowski, Rzeczywistość wpisana w kratkę, Seria wydawnicza Katedry Mediacji Sztuki, Wrocław 2017, s.207.
0 komentarze